انتشار مطالب با ذکر منبع بلامانع است. (آموزشگاه اِدوفایر)
تاریخچه آیروسل
سیستم اطفا آیروسل از جمله مواردی است که ابتدا در صنعت نظامی (فضاپیماهای روسی) مورد استفاده قرار گرفته و سپس امروزه در صنعت اطفا حریق استفاده میشود.
آنچه که در یک محفظه آیروسل وجود دارد
- مواد آیروسل جامد که در یک واکنش ترکیبی ایجاد خواهند کرد که موجب اطفا خواهد شد. (تولید پتاسیم کربنات (جامد) + گاز کربن دیاکسید + گاز نیتروژن + بخار آب)
- مواد شیمایی خنک کننده – برای اطمینان از فعالسازی و خروج بدون شعله آیروسل
در زمانی که دما زیاد باشد، پتاسیم کربنات به فاز گاز در آمده و پس از خنک شدن دوباره به فاز جامد با ایعاد ۱ تا ۱۰ میکرون تبدیل خواهند شد.
ساختار سیستم اطفا آیروسل
۱- صفحه جهت دهی به مواد ایروسل
۲- شیمیایی خنک کننده (جهت خنک کردن مواد حاصل از واکنش گرما زا درون آیروسل)
۳- بلوک جامد تولید کننده مواد آیروسل
۴- فعال ساز الکتریکی
فعال شدن سیستم اطفا آیروسل
آیروسل میتواند به صورت
۱- الکتریکی از طریق تشخیص حریق توسط سیگنال کنترل پنل دتکتورها و یا فعال یاز دستی
۲- فعال شدن حرارتی مثلا در دمای ۱۷۵C فعال گردد.
ترکیب مواد آیروسل
کربنات پتاسیم جامد + گاز کربن دی اکسید + گاز نیتروژن + بخار آب
مواد شیمیایی خنک کننده
یک ترکیب پلیمری که به شدت آغشته به مواد اندوترمیک (به شدت گرماگیر) است.
موادی که در دمای ۳۰۰-۲۰۰ درجه سانتیگراد بدون ذوب شدن تجزیه شده و تولید گاز مینماید، و در حدود ۴۰۰ کالری در هر کیلوگرم قابلیت جذب گرما دارد.
این تاثیر گرماگیری و خنکسازی در حدود ۴۰۰ درجه سانتیگراد در مدت زمان یک ثانیه است.
سایز میکرونی ذرات آیروسل
- فضای زیادی را برای اطفا تحت تاثیر قرار میدهد.
- ذرات ریزتر عملکرد بهتری در اطفا حریق دارند.
- همانند گاز به صورت یهبعدی در فضای تحت تصرف پخش خواهند شد.
- مدت زمان بیشتری را به صورت معلق باقیمیمانند.
روش اطفا سیستم آیروسل
سیستم ایروسل با دو روش زیر منجر به ااطفا حریق خواهد شد:
- روش اصلی – حذف زنجیزه واکنش
- روش ثانویه – جذب گرما
روش حذف زنجیره واکنش
- پتاسیم موجود در آیروسل که به صورت گاز است منجر به جذب رادیکالهای منشر شده از شعله OH،O , H خواهد شد و در واقع مانع رسیدن اکسیژن به حریق خواهد شد.
روش جذب گرما
- پتاسیم کربنات با گرفتن گرما تجزیه شده و گاز CO2 , H2O تولید میکند که همین امر منجر به جذب گرما خواهد شد. کاهش دما منجر به حذف گرما از مثلث حریق خواهد شد و همین امر از ادامه حریق نیز جلوگیری خواهد نمود. حرکت ذرات آیروسل نیز باعث کاهش سرعت انتشار شعله نیز خواهد شد.
حداقل غلظت طراحی سیستم آیروسل
- برای کلاس حریق B و حریق سطحی گروه A ، حداقل ۱۰۰ گرم بر متر مکعب
- برای حریق ناشی از کابلها ، حداقل ۲۰۰ گرم بر متر مکعب
توجه: این اعداد از کاتالوگ سازنده برداشته خواهد شد و (Standard for Fixed Aerosol Fire-Extinguishing Systems) – NFPA 2010 هیچ عددی را برای گروه حریق A,B به عنوان حداقل غلظت طراحی بیان نکرده است و صرفا یک ضریب اطمینان ۳۰ درصدی برای کلاس A را بیان نموده است. (البته در صورت نشتی اتاق، باز هم باید ضریب اطمینانی را در محاسبات وارد نمود)
ماکزیمم مساحت تحت پوشش سیستم اطفا آیروسل
- ماکزیمم مساحت (بر حسب متر مکعب) = مقدار آیروسل (گرم) تقسیم بر مقدار غلظت مورد نیاز با توجه به گروه حریق (گرم بر متر مکعب)
تاثیرات فیزیکی و محیط زیستی آیروسل
مزایا و معایب این سیستم
- دمای بالا در فواصل نزدیک به این سیستم که در صورت فعالشدن ممکن است منجر به سوختگی افراد گردد.
- بعد از فعال شدن (حداقل ۳ دقیقه، برای حریق گروه A,B و برای حریقهای الکتریکی حداقل ۱۰ دقیقه) بایستی توسط یک فن این گرد و غبارهای حاصل از فعالشدن سیستم را تخلیه کند، زیرا امکان آسیب به تجهیزات حساس وجود دارد. (اگر تجهیزات حساس است یهتر است که از عامل اطفا تمییز همچون FM200 استفاده نمود.)
- رعایت فاصله مناسب سیستم آیروسل تا تجهیزات مورد حفاطت
- عدم قابلیت شارژ
- ایجاد گرمای زیاد در هنگام فعالسازی که ممکن است خود منجر به شروع حریق گردد (به عنوان مثال در فاصله ۰/۳ متری دما در حدود ۴۰۰ درجه سانتیگراد است، به همین دلیل محدودیت ارتفاع سقف ۳ متری وجود دارد (نصب در سقفی که ارتفاع آن کمتر از ۳ متر است توصیه نمیشود)
- امکان فعال شدن خودبه خودی در زمان اجرای کارهای گرم (همچون جوشکاری و … )
- GWP = 0
- ODP = 0
کاربردهای سیستم اطفا آیروسل
از جمله کاربردهای این سیستم عبارت است از: تابلوهای کنترل، اتاق های کنترل، انبارهای مواد شیمیایی، اتاق های IT، تابلوهای برق، دیزل ژنراتورها، تابلوهای مخابراتی، موتورهای برق، پمپ ها، مصارف دریایی (بنادر و کشتیرانی)، کارخانه، اتاق فرمان، کابین های مخابرات، دفاتر پستی، صنایع نفت و گاز، سیستم توزیع برق، اتاق های UPS و ..
ترکیب شیمیایی ترکیب آیروسل جامد
این ترکیب با توزیع سهبعدی منجر به کنترل و اطفا حریق خواهد شد.
پتاسیم نیترات | ۶۰-۶۵% جرمی |
Combustible Blinder | 18.2% جرمی |
ترکیب شیمیایی آیروسل بعد از فعالشدن
کربنات پتاسیم جامد | ۳/۳% جرمی |
نیتروژن | ۷۰% جرمی |
اکسیژن | ۱۸% جرمی |
بخار آب | ۱/۷% جرمی |
دیاکسید کربن | ۲ میلی گرم در متر مکعب |
مونوکسید کربن و اکسید نیتروژن | ۱۲ میلی گرم در متر مکعب |